2
Dorosłych
bez dzieci
Dorosłych
-
+
Wiek 0-17 dziecko
-
+
Wybierz
Rezerwacja
left
right
Wyczyść
Wybierz date przyjazdu

Krupówki - historia najpopularniejszej ulicy w Zakopanem

2023-04-21 13:56:00

Chyba wszyscy uważają je za esencję zakopiańskiego stylu życia. Dla innych jest to obowiązkowy punkt podczas wizyty w Zakopanem, a dla innych... miejsce kojarzone z kiczem i wszędobylską chińszczyzną. Tak czy owak, Krupówki — bo o nich mowa — są chyba jednym z najbardziej rozpoznawalnych deptaków i punktów handlowych Tatr. Mało kto wie, skąd wzięła się ich nazwa i jak zmieniała się ich forma na przełomie dziesięcioleci.

Krupówki — od czego to się wszystko zaczęło?

Na Krupówkach mieści się główna ulica Zakopanego, której długość to 1100 metrów. Oryginalna nazwa ulicy nie wzięła się jednak znikąd. Mniej więcej w jej centralnej części znajdowała się kiedyś Polana Krupówki, należąca do rodziny Krupowskich. Dawniej przez polanę przebiegała niewielka droga do Kuźnic, (tamtejsza huta w Kuźnicach była dla wielu górali miejscem pracy), która biegła od zakopiańskich wsi. Dla lepszego zobrazowania zmian, jakie zaszły na tym terenie należy podkreślić, że dawniej na obszarze polany Krupówki w Zakopanem mieściły się gęste lasy, błota i kilka zabudowań. Wystarczyło raptem około 150 lat, by to tętniące naturą miejsce zmieniło się w jeden z najbardziej popularnych, tatrzańskich deptaków.

Pierwsze zabudowania — Krupówki ulicą!

Pierwsze interesujące wzmianki na temat późniejszych Krupówek pochodzą z 1850 roku. Mniej więcej w tamtym okresie dróżka ta (nazywana przez miejscowych Drogą Grzeszników) zaczęła zyskiwać na znaczeniu, gdyż ówczesna ludność uczęszczała nią do znajdującego się na ulicy Kościeliskiej kościoła. Nic dziwnego, że już w 1870 roku Krupówki stały się już pełnoprawną ulicą, co w krótkim czasie doprowadziło do jej gwałtownego rozwoju. Warto dodać, że w tamtych latach osadnictwo sięgało mniej więcej do budynku dzisiejszej poczty. To właśnie tam znajdował się ostatni dom należący do gospodarza Kuby Gąsienicy-Kołodzieja, z którego często korzystali letnicy. Był to jeden z pierwszych obiektów turystycznych w tym rejonie Tatr.

Drewniana zabudowa — symbol dawnych Krupówek

Śladem obrotnego gospodarza poszedł Walery Eliasz, który zbudował tam pierwszy dom letniskowy z prawdziwego zdarzenia. Obiekt powstał w 1878 roku i to właśnie tę datę uważa się za początek rozpoczęcia szeroko zakrojonej działalności turystycznej na tym regionie. W kolejnych latach powstawały na Krupówkach wille, a nawet duże hotele. Równolegle do nich kwitła branża handlowa, a stragany i sklepy stały się wizytówką tego regionu Tatr. Jednym z obiektów, które wtedy powstały, była (istniejąca do dziś) willa w stylu szwajcarskim, którą wybudowano 1887 roku. Sześć lat wcześniej wybudowano też na Krupówkach pierwszy, drewniany Dworzec Tatrzański, który pełnił funkcję czytelni, kasyna, a nawet biblioteki.

Przełom wieków i dalszy rozwój

Krupówki znacząco zmieniły się na przełomie XIX i XX wieku. Tamtejsza mała architektura, która jest tak charakterystyczna dla Zakopanego powstała nieco później. Wybudowano ją w miejscu drewnianych zabudowań, które spłonęły w 1899 roku. Zresztą trzeba uczciwie przyznać, że w tamtych latach okolice Krupówek były nawiedzane przez liczne pożary. Jeden z nich zniszczył w 1900 roku opisany wcześniej Dworzec Tatrzański, który odbudowano dopiero dwa lata później. Wraz z upływem lat zabudowania na Krupówkach stawały się coraz bardziej zwarte, a w miejscu dawnych gospodarstw powstawały kamienice, w których lokowano sklepy, punkty usługowe, rzemieślnicze, a także obiekty hotelowe. Warto też dodać, że w latach 1877 - 96 na Krupówkach powstał pierwszy murowany kościół. Jest nim Kościół Świętej Rodziny, który stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów zakopiańskiej architektury.

Rozkwit Krupówek i II Wojna Światowa

Początek XX wieku to wyjątkowy czas zarówno dla Krupówek, jak i dla samego Zakopanego. To właśnie wtedy miasto zaczęli odwiedzać najwięksi polscy twórcy, nawiązując w swej twórczości do niezwykłej, tatrzańskiej kultury. Przedwojenne Zakopane (a także Krupówki) tętniły życiem i bardzo szybko rozwijały się pod kątem turystycznym, handlowym, ale też gospodarczym. Niestety, jak wszyscy wiemy z historii, rozwój ten nie trwał długo. W 1939 roku Zakopane zostało szybko zajęte przez współpracujących z hitlerowcami Słowaków. Na szczęście tamtejsze tereny nie zostały tak zdewastowane, jak reszta kraju. Wszystko dlatego, że Niemcy uważali Krupówki (niem. Hauptstrasse) i okolice za prawdziwy raj dla turystów.

Okres PRL-u i lata obecne

Po zakończeniu niemieckiej okupacji władze PRL-u nie ingerowały tak bardzo w życie Krupówek i tamtejszych górali. Okolice te rozwijały się bardzo prężnie i w zasadzie wyglądały tak, jak w czasach dzisiejszych. Ostatnie dziesięciolecia to czas, w którym na słynnej, zakopiańskiej ulicy zaczęły pojawiać się muzea (np. Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego), pomniki, rzeźby i postacie nieodłącznie związane z kulturą Tatr (czego przykładem jest słynny, zakopiański niedźwiedź). Nic dziwnego, że z biegiem lat stały się one jednym z najbardziej rozpoznawalnych deptaków w Polsce.

Na tym właściwie historia Krupówek się kończy. Na jej podstawie można by nakręcić przyzwoity film dokumentalny.

design by : LEMONPIXEL.pl  /  booking by : HOTRES.pl